Διαγενεακό τραύμα και κρυπτικό αντικείμενο

Σάββας Σαββόπουλος

Με αφορμή μία κλινική περίπτωση θα εξετάσω την έννοια του διαγενεακού τραύματος και τις σχετικές με αυτό θεματικές που μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά μέσα από την διακίνηση ασυνείδητων φαντασιώσεων, οι οποίες ευνοούν ασυνείδητες ταυτίσεις με τον πρόγονο-θύμα. Από την αρχαιότητα ήταν γνωστή η διαγενεακή μεταβίβαση ψυχικών καταστάσεων, π.χ. η κληρονομική ενοχή, που ο Φρόιντ αναφέρει ως παράγοντα που μετέχει  στην ψυχική οργάνωση. Οι N. Abraham και Μ. Torok συνέβαλλαν να κατανοηθεί αυτό το φαινόμενο, μέσω της έννοιας της «κρύπτης». Εκεί βρίσκεται άταφο, χωρίς να έχει θρηνηθεί, το μυστικά λατρεμένο αντικείμενο, το οποίο το υποκείμενο το έχει ενσωματώσει. Συχνά ένα άτομο μπορεί να μην ζει την δική του ζωή με τις δικές του επιθυμίες, αλλά έχει ταυτιστεί με μια ασυνείδητη φαντασίωση, η οποία το αλλοτριώνει και του επιβάλλει να ζήσει, να υποφέρει, να δημιουργήσει ή και να πεθάνει στο όνομα κάποιου άλλου.  Αγνοεί ότι αυτός ο άλλος το έχει κατακυριεύσει.