Βασίλης Δημόπουλος
Με την σεξουαλικότητα εννοούμε μια σειρά διεγέρσεων-δραστηριοτήτων που δίνουν ικανοποίηση. Αυτές οι δραστηριότητες έχουν μία ενεργητική και μία παθητική συνιστώσα (αμφι-), με την ενόρμηση να είναι το μοντέλο της ενεργητικότητας / παθητικότητας. Η πηγή της ενόρμησης είναι ενεργητική αλλά ο σκοπός της (ικανοποίηση) είναι παθητικός. Η ψυχοσεξουαλική εξέλιξη εμπεριέχει την αμφισεξουαλικότητα. Η ψυχική αμφισεξουαλικότητα – που χαρακτηρίζει κάθε ψυχική οργάνωση ανεξαρτήτως φύλου και αφορά την ικανότητα να μπαίνει κανείς στην θηλυκή / παθητική θέση – δεν είναι το ίδιο με την αμφισεξουαλική συμπεριφορά, το πέρασμα δηλαδή στην πράξη, όπου το άτομο κρατάει την σεξουαλική γεννητική σχέση με τα δύο φύλα αδυνατώντας να επιλέξει. Το φύλο (και η αμφιφυλία) έχει να κάνει με τις ταυτίσεις, την ταυτότητα, είναι σταθερό και ως ένα βαθμό είναι κοινωνικά προσδιορισμένο. Κατά τούτο διαφέρει από την αμφισεξουαλικότητα, στην οποία επικρατεί η επιθυμία. Εξετάζω την αμφισεξουαλικότητα υπό το πρίσμα τριών αξόνων: α) ψυχοσεξουαλική εξελιξη-ερωτογόνες ζώνες β) ταυτίσεις γ) ενόρμηση. Στον πρώτο άξονα και στη στοματική ζώνη έχουμε τις σκληρές (γλώσσα, φιλί) και μαλακές αισθήσεις (βλεννογόνος στόματος, στήθος). Οι σκληρές, στη συνέχεια, εκπροσωπούν το «ανδρικό», φαλλικό, διεισδυτικό, ενώ οι μαλακές το θηλυκό, δεκτικό. Στην πρωκτική ζώνη έχουμε ανάλογες λειτουργίες. Τα κόπρανα φέρουν τις σκληρές αισθήσεις, με τον βλεννογόνο του εντέρου να εκπροσωπεί τις μαλακές. Στον δεύτερο άξονα, αυτόν των δευτερογενών ταυτίσεων, τα πράγματα παίζονται στην πρωταρχική σκηνή και φυσικά στις οιδιπόδειες ταυτίσεις. Ο άλλος άξονας, ο ενορμητικός, μας παραπέμπει στην αμφι-θέση των ενορμήσεων. Σ’ αυτούς τους τρεις άξονες είναι χρήσιμο να συμπεριλάβουμε την ασυμμετρία μητέρας-μωρού. Για παράδειγμα, η στοματική σεξουαλικότητα του μωρού βρίσκεται σε ασυμμετρία με αυτήν της μητέρας, διότι εκείνη έχει μεν απομακρυνθεί από τη στοματική ερωγόνο ζώνη έχει όμως αναδρομικά εμπλουτιστεί από τη γεννητική σεξουαλικότητα («σύγχυση των γλωσσών»). Στην κλινική η ερμηνεία μπορεί να ενταχθεί σε αυτούς τους προβληματισμούς: σιωπή-ομιλία, ονειροπόληση-επαγρύπνηση του αναλυτή. Κάνουμε αναφορά και στο «ουδέτερο γένος» ή φύλο αγγέλου, όπου σβήνει η επιθυμία. Ακολουθεί κλινικό υλικό, όπου αναπτύσσονται οι παραπάνω προβληματισμοί στο οικογενειακό περιβάλλον αλλά και στη σχέση αναλυτή-αναλυόμενου.