Φραντζέσκα Βογιατζή.

Το θέμα της Γενικής Τεχνητής Νοημοσύνης (GAI) μας οδηγεί αναπόφευκτα στο δίδυμο ερώτημα περί του περιεχομένου των πυρήνων του εγκεφάλου αλλά και όλων των φλοιωδών και υποφλοιωδών περιοχών του οι οποίες συναποτελούν την βάση της νευρολογικής εξέλιξης του ανθρώπινου είδους. Κι’ έτσι, η παλινδρόμηση κατά την ανάλυση σ’ αυτή την τόσο παλιά διαδρομή μας εγγυάται ότι ο κάθε ασθενής βαδίζει εκ του ασφαλούς στις ρίζες του. Αυτό είναι που δίνει η ψυχανάλυση. Και εξ αυτού το κύρος της και η αξιοπιστία της ουδέποτε θα εκλείψει αλλά ούτε και η επιθετικότητα προς αυτήν καθώς ο κάθε άνθρωπος επιστρέφει αμφιθυμικά σ’ αυτές του τις ρίζες και σ’ όλες τους τις διαδρομές έστω και για λίγο κατά την συστηματική ανάλυση. Η Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη δικαίως θεωρούμε ότι ταυτίζεται με κάποιες από τις πυρηνικές εξελίξεις του νευρικού συστήματος των εκατομμυρίων ετών. Υπ’ αυτή την έννοια είναι ισοδύναμη με ένα μικρό μέρος από το αποκαλούμενο ασυνείδητο που περιέγραψε ο Σίγκμουντ Φρόιντ. Πράγματι, μέσω της τεχνολογίας μπορούμε να συλλάβουμε μια ισχνή συσχέτιση γνώσης μεταξύ της επιθυμίας του σήμερα και ενός συγκριτικά πολύ μικρού – ίσως στοιχειώδους – λειτουργικού ασυνειδήτου προερχόμενου εκ των κατά πολύ πρόσφατων νευρολογικών εξελίξεων της φυλογένεσης των τελευταίων χιλιετηρίδων που δεν παύει όμως να αξίζει μεγάλου θαυμασμού. Αυτό το τόσο στοιχειώδες που επιτυγχάνεται μέσω της ηλεκτρονικής τεχνολογίας πάντα θα μας εντυπωσιάζει και μάλιστα σε βαθμό τέτοιο ώστε το γνωσιακό του κομμάτι να φοβόμαστε ότι θα μπορούσε κάποτε ακόμη και να μας κυριεύσει. Θεωρείται ότι συνιστά απειλή για το ανθρώπινο ον και σε μια περισσότερο δομημένη κατάσταση αποτελεί απειλή για την ίδια την ψυχανάλυση που υποτίθεται ότι πρόκειται να αντικατασταθεί απ΄ αυτό. Όμως η Τεχνική Νοημοσύνη και το internet που την αντιπροσωπεύει τεχνολογικά με την ουσιαστικά μικρή κάλυψη γνώσης που εμπεριέχει δεν παύει να διαιρεί το ασυνείδητο στα δύο: το αναλύσιμο και το μη αναλύσιμο. Το τελευταίο είναι πελώριο και έχει οδηγό μας αυτό που ο ίδιος ο Freud είχε θεωρήσει αναγκαιότητα αναγνώρισης του: ένα βαθύ ασυνείδητο που εκτείνεται πολύ πέραν της ψυχανάλυσης. Συνεπώς, ας μην φοβόμαστε την απώλεια της ελευθερίας μας εξ αιτίας της κάποιας τελειότητας της Τεχνολογίας: η τεράστια χρησιμότητα της Τεχνικής Νοημοσύνης που παρατηρούμε να μας διακινεί τόσο πολύ σχετικά με μελλοντικές εξελίξεις ποτέ δεν θα μπορέσει να συμπεριλάβει ούτε ένα μικρό κλάσμα από ολόκληρο το φάσμα των ερεθισμάτων που δημιούργησαν την ανθρώπινη παρουσία του σήμερα και σίγουρα ούτε κατά διάνοια κάτι από το αποκαλούμενο βαθύ ασυνείδητο που μας καθορίζει.