ΕΛΕΝΗ ΔΕΡΒΙΣΗ
Ο οργανωμένος μύθος είναι η πλέον ακραία συμβολική αναπαράσταση της πραγματικότητας. Φτάνει μάλιστα στο απίθανο σημείο ώστε ένας διαχρονικός μύθος να μπορεί δυνητικά να ερμηνεύσει τα μυστήρια του σύμπαντος σε επίπεδο γυναικείας ανάλυσης. Αυτό θα φέρει κοντά στη συνείδηση της λειτουργίας του θηλυκού ψυχισμού κάτι σημαντικό από το ασυνείδητο του. Πρόκειται για συνάντηση δύο κόσμων που εν τέλει αφορά το οικονομικό, τοπογραφικό και δυναμικό άγχος που αυθόρμητα γεννάται κατά την ανάλυση εφήβων και γυναικών. Από κλινική άποψη αν μπορούμε να το ερμηνεύουμε βασιζόμενοι μόνο στους συνειρμούς αυτών των ασθενών θα έχει να προσφέρει πολλά στην ανάλυση και μάλιστα επί ενός ευρύτατου φάσματος ψυχοπαθολογικών καταστάσεων που εδράζονται συμπυκνωμένες και μετατεθειμένες στο ασυνείδητο τους. Κι’ έτσι χωρίς να γίνεται εμφαντικά αισθητό ο μύθος δρα απαρτιωτικά για το ψυχικό όργανο και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μετουσιωτική δράση της γυναίκας που διαμορφώνεται σταδιακά. Συγκεκριμένα, δημιουργήσει γέφυρες ανάμεσα στην φαντασιακή επιταγή της επιθυμίας και στην αντίστοιχη της πραγματικότητας που επί χρόνιας βάσης προσπαθούν απεγνωσμένα να έρθουν πλησιέστερα. Λίγο πιο διαφοροποιημένο εν προκειμένω είναι το «Παραμύθι». Αυτό αν και δεν έχει την εσωτερική οργάνωση του μύθου λειτουργεί στο ασυνείδητο ακόμη πιο υπόγεια επειδή προορίζεται κυρίως για ανάμικτες οιδιπόδειες και ναρκισσιστικές ψυχοποθολογίες που στο βαθμό που αφορούν «κόρες» τις επηρεάζει καθοριστικά. Ήδη ο Freud από το 1910 με την χρήση του μύθου του Οιδίποδα στα κορίτσια υπογράμμισε την άρρηκτη σχέση μυθολογίας, παραμυθιού, γυναίκας και ψυχανάλυσης. Κι’ έτσι, στην παρούσα εργασία μου θα προσεγγίσω ψυχαναλυτικά κάποιες από τις γνωστές σε όλους μας ηρωίδες των κλασικών παραμυθιών. Θα βασιστώ στο βιβλίο του Μπρούνο Μπέτελχαϊμ «Η γοητεία των παραμυθιών»: «Οι μύθοι αντιστοιχούν στα κατάλοιπα επιθυμιών φαντασιώσεων ολόκληρων εθνών, στα όνειρα εκατονταετιών της νέας ανθρωπότητας». Μέσα από τα παραμύθια η «κόρη» καθίσταται δυνατόν να αντιληφθεί το πολύπλοκο του Εγώ της και μέσα από τις προβολές των συμπλεγμάτων των ηρωίδων μας θα δούμε πως ταυτίζεται με εκείνες τις κρυφές σκέψεις και επιθυμίες για τις οποίες νιώθει ντροπή και ποικίλα άλλα ανεπίτρεπτα συναισθήματα. Αυτά δεν μπορεί να τα εκφράσει αλλά πρόθυμα της επιτρέπεται να τα ζήσει μέσα από το παραμύθι. Θα παρακολουθήσουμε τις ασυνείδητες φαντασιώσεις που δομούν την υπόσταση της γυναικείας σεξουαλικότητας και της θηλυκότητας, εν γένει. Θα επικεντρωθούμε σε ζητήματα του αναπόδραστου γυναικείου ευνουχισμού και της νεύρωσης ισότητας/ανισότητας της ηρωίδας. Θα δούμε την σχέση της κλινικής πρακτικής και του παραμυθιού ως κυρίαρχου σ’ αυτή την εργασία μου.