Ο γυναικείος φθόνος του πέους


ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΩΛΗΣ

Ο γυναικείος φθόνος του πέους αν και παρουσιάζεται κλινικά κυρίως κατά την εφηβεία, όπως και στην μετέπειτα εξέλιξη του κοριτσιού, εν τούτοις, δεν παύει να έχει τις ρίζες του όχι μόνον στο φαλλικό στάδιο της ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης αυτού, αλλά και μέσα στον πυρήνα του ναρκισσιστικού του εαυτού. Το ‘τετελεσμένο’ του ευνουχισμού μπορεί να είναι εξ’ αρχής ένα ναρκισσιστικό τραύμα αλλά ταυτόχρονα δεν παύει να συνιστά και μία ενεργή φαντασίωση διαρκούς παθητικότητας. Όταν το εγώ αντικρίζει την ως άνω φαντασίωση στο πλαίσιο των ανδρικών γεννητικών οργάνων, το κορίτσι παλινδρομεί στο ναρκισσιστικό του τραύμα κατηγορώντας τη μητέρα του ότι δεν του έδωσε το πέος. Έτσι γεννιέται ο φθόνος του πέους, ο οποίος θα διαρκέσει τόσο όσο διαρκεί η παθητικότητα στη γυναίκα. Στις ψυχαναλύσεις γυναικών συναντάμε αυτό το αίσθημα του ανικανοποίητου ως υποκατάστατο του φθόνου του πέους. Έτσι, πολλές γυναίκες φαντάζονται ότι το ανδρικό μόριο είναι προικισμένο με φανταστικές ιδιότητες που παρέχουν δύναμη στους άνδρες και ικανοποιούν όλες τους τις επιθυμίες μέσα απ’ αυτό. Σε κάθε εξιδανίκευση αυτού του τύπου ξέρουμε ότι αντιστοιχεί μια αντισταθμιστική προβολή. Διότι η προβολή δημιουργείται από την οργή προς τη μητέρα την οποία το κορίτσι θεωρεί υπεύθυνη για την έλλειψη αυτού του εξιδανικευμένου οργάνου που βασικά του ανήκε. Εάν το κορίτσι έρθει αντιμέτωπο με το ασυνείδητό του θα βρει ότι εκεί κρύβονται σοβαρά αντικρουόμενα και αμφιθυμικά συναισθήματα προς τη μητέρα του. Αυτά εμποδίζουν το κορίτσι να έχει πρόσβαση στο γενετήσιο στάδιο που δημιουργήθηκε εξ αιτίας των απωθημένων φαντασιώσεων απαγόρευσης από τη μητέρα του να προσεγγίσει τον πατέρα ως άνδρα και σαν συνέπεια αυτού το κορίτσι απωθεί ακόμη και τον αυνανισμό. Φυσιολογικά αυτός θα συμβάδιζε με την απελευθέρωση των δυνάμεων του φύλου, καθότι το κορίτσι αυνανιζόμενο, κανονίζει πλέον μόνο του την ευχαρίστηση και αυτονομείται εν τέλει από τη μητρική εξάρτηση και τις απαγορεύσεις της. Μπορεί τώρα να γίνει πρωταγωνίστρια της πρωταρχικής σκηνής ταυτιζόμενη με τη μητέρα και απαλλασσόμενη ενεργά από το φθόνο του πέους. Η εργασία μου συνοδεύεται από κλινική παρουσίαση.