Η συμβολοποίηση της τεκνοποίησης στην ψυχανάλυση


ΞΑΝΘΗ ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΎ-ΧΑΛΙΔΑ

Η γυναικεία τεκνοποίηση είναι μια παλινδρομική εμπειρία. Σε ένα πρώτο επίπεδο, αφορά στη βιολογική διαδικασία της γυναίκας. Σε ένα δεύτερο επίπεδο, έχει σχέση με την ψυχολογική διαδικασία της αναζήτησης του οιδιποδειακά απολεσθέντος πέους και της εκ νέου ενδοβολής του με τη μορφή ονειρικού κυήματος στην έφηβη. Σε ένα τρίτο επίπεδο σχετίζεται με την ανάμνηση της βιωματικής κατάστασης της κόρης και σ’ ένα τελευταίο επίπεδο, μπορεί να φτάσει στο σημείο της ναρκισσιστικής απόλαυσης και του καλώς εννοούμενου «ωκεανικού» συναισθήματος. Εν τέλει, εν μέσω αυτής της πολυδιάστατης διαδικασίας, επιτυγχάνεται προς χάριν του ερχόμενου βρέφους και μέσω της γυναίκας-μάνας, μια δεύτερη ευκαιρία εκ νέου συμβολοποίησης. Η γυναίκα, εν μέσω αυτής της αναγεννητικής πορείας θα λέγαμε ότι φαντασιώνει τον εαυτό της, ως φέρουσα μέσα της τον κόλπο και τη μήτρα, καθώς και την συνολική λειτουργία του πέους και κατ’ επέκταση την ανδρική υπόσταση. Πρόκειται για αμφισεξουαλική φάση της ύπαρξής της. Η διαδικασία αυτή, κατά την οποία η γυναίκα εξελίσσει το βιολογικό της κομμάτι, σε συμβολική συνύπαρξη με τον άνδρα, έχει αμφίδρομο πορεία. Δηλαδή η διαδικασία της τεκνοποίησης μπορεί να παλινδρομήσει προς το πέος, ως ανατομικό όργανο (μερικό αντικείμενο), μέσω μετουσιωσικών διεργασιών, οπότε η συμβολική διεργασία, μπορεί να αναστέλλεται, αλλά και να ακολουθεί την προοδευτική πορεία προς τον συμβολισμό και την εγωτική της εξέλιξη, όποτε είναι έτοιμη.
Ο Φρόιντ με τη δική του ανάγνωση, έθεσε τις ψυχαναλυτικές βάσεις στην κατανόηση και στον προσδιορισμό των ψυχικών αυτών διεργασιών. Τις ψυχικές αυτές διαστάσεις της τεκνοποίησης διερευνά και η σύγχρονη ψυχαναλυτική θεωρία. Την μετουσιωσική λειτουργία της τεκνοποίησης και τις ιδιαιτερότητές της, θα επιχειρήσω να σας παρουσιάσω, μέσα από μια κλινική μου περίπτωση.