Βασίλειος Μαούτσος

Κατά την ανάλυση παρατηρείται συχνά την τελευταία δεκαετία όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον φαινόμενο σύμφωνα με το οποίον απίθανες φαντασιώσεις προερχόμενες από βαθιά ευρισκόμενες πηγές του ασυνειδήτου να χαρακτηρίζονται ως ‘πραγματικότητα’. Παραδείγματος χάριν η κατάκτηση του ‘διαστήματος’ θεωρείται ως θέμα χρόνου να συμβεί, η επίτευξη ‘αιωνιότητας’ της ζωής θεωρείται ο ίδιο, η εξαφάνιση των οικονομικών και άλλων ‘προβλημάτων’ του ανθρώπου όπως, παραδείγματος χάριν, η ανεργία και η κατάκτηση διαρκούς χαράς στη ζωή είναι καταστάσεις που βρίσκονται σε απόλυτη συνάρτηση με τις ραγδαίες εξελίξεις στην Τεχνολογία. Ο κλασικός ψυχαναλυτής είναι αυτονόητο ότι γνωρίζει πολύ καλά για ποιους λόγους βιώνει την ανάγκη του να υποστηρίζει το τυπικό ψυχαναλυτικό ‘πλαίσιο’. Συχνά όμως συναντάμε τον προβληματισμό του αν οφείλει να θεωρήσει κατά την αντιμεταβίβαση του ότι τέτοιοι συνειρμοί του ενέχουν κάποια ‘πραγματικότητα’. Αν ο αναλυτής έχει παρακολουθήσει εκ του σύνεγγυς τις ασυνείδητες άμυνες του ασθενή του τότε θα εκφράσει ερμηνευτικά την φαντασιακά διάσταση του ασθενή του είτε ότι μπορεί να εξουδετερωθεί το ασυνείδητο νόημα του ονείρου του είτε ότι επιθυμεί να γίνει πιστευτός ο παντοδύναμος εαυτός του είτε της ανάγκης του για επιβράδυνση του θανάτου του και για την δυνατότητα ικανοποίησης της ανάγκης του μιας βιωματικής κατάστασης διαρκούς οργασμού. Ο φόβος του είναι ότι ο ασθενής θα τον κατηγορήσει παλιομοδίτη και συντηρητικό ή δε ανάλυση καθεαυτή ως ξεπερασμένη από τις εξελίξεις. Η Τεχνητή Πραγματικότητα με την μορφή της υποκατάστασης του Ασυνειδήτου είναι συνήθης και συνιστά μία σχετικά νέα και αρκετά οργανωμένη μορφή άμυνας εναντιούμενη στην παλινδρόμηση. Γι’ αυτό το λόγο η συγκρότηση του “Πλαισίου” από τον αναλυτή σε επίπεδο μιας σταθερής βάσης λειτουργίας της ανάλυσης χωρίς διακυμάνσεις έχουν εξαιρετικά ευεργετική επίδραση στη πορεία της διότι αναστέλλει τον φόβο του ασθενή ότι το ασυνείδητό του μπορεί να γίνει ικανό να κατακτήσει τον αναλυτή του και η δύναμή του να καταστρέψει την ανάλυση επί τη βάση μιας διαρκώς τροφοδοτούμενης φαντασίωσης περί της νέας πραγματικότητας που έρχεται.