Χώρος και Χρόνος μεταξύ Συνείδησης και Ασυνειδήτου στο έργο του Π. Χαρτοκόλλη


Ξανθή Σταυριανού – Χαλίδα.

Το ψυχικό όργανο συνιστά, μία δυναμική οντότητα, η οποία δύναται να εξετάζει, τον ίδιο της τον εαυτό, λόγω της διττής της προέλευσης. Ένα μέρος του εγώ, δηλαδή, είναι απόλυτα συνειδητό, αν και το ίδιο το εγώ, αναγνωρίζει και μία άλλη του διάσταση, η οποία είναι ασυνείδητη και άγνωστη. Συνεπώς το εγώ, θα έχει πάντοτε κάτι το άγνωστο, μη εμφανώς κινητικό, αλλά άκρως παραγωγικό. Μόνο όταν η άγνωστη διάσταση του εγώ κινηθεί, τότε η επαναληπτικότητα και στατικότητά του αναστέλλεται και δημιουργείται η αίσθηση του διαφορετικού, που βιώνεται ως χρονική αλλαγή. Αυτό το ίδιο το βίωμα, προβαλλόμενο προς τα έξω από το εγώ, που έχει σκοπό την προσπάθεια κατανόησης και μετασχηματισμού του, αποκτά διαστάσεις και χαρακτηριστικά χώρου. Η ορμή του ασυνειδήτου προκαλεί συμπυκνώσεις, μεταθέσεις, από-επενδύσεις και μετασχηματίζει το συνειδητό ψυχικό έργο εντός ενός άκρως παραληρηματικού χρόνου και χώρου που δημιουργείται κατά την σκληρή προσπάθεια συνειδητοποίησης του αγνώστου. Συνεπώς, η ύπαρξη ή μη, χώρου και χρόνου είναι αμιγώς εγωτική λειτουργία, καθόσον το ασυνείδητο καθ’ αυτό, δεν έχει αντίστοιχα χαρακτηριστικά λέξεων, βιωμάτων και διαστάσεων – πρόκειται για κάτι α-χρονικό και α-χωρικό. Στην κλινική περίπτωση που θα σας παρουσιάσω, θα δούμε πώς συνδυάζονται κλινικά, αυτές οι θεωρητικές αναφορές, στο βιβλίο του Π. Χαρτοκόλλη «Χρόνος και Αχρονικότητα (παραλλαγές της χρονικής εμπειρίας)» με αναφορές στους σύγχρονους τεχνολογικούς προβληματισμούς για τον αποτελεσματικό τρόπο με τον οποίον αυτές οι αναφορές υπό συγκεκριμένους όρους μπορούν ακόμη και να μεταλλάσσουν τον απόλυτα καθορισμένο χώρο και χρόνο του γνωστού μας ψυχαναλυτικού πλαισίου μετατρέποντας τους με την εξ αποστάσεως ανάλυση να γίνεται ανάλυση αντίστοιχη όπως διά της φυσικής παρουσίας.