Λίγα Λόγια για την Ψυχανάλυση


Η Προσφορά της Ψυχανάλυσης

Η Ψυχανάλυση απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους. Έχει όμως εντελώς διαφορετικό σκοπό για τον καθένα. Ιδιαιτέρως αφορά όποιον έχει ευαισθητοποιηθεί στην δυναμική και άγνωστη πλευρά του εαυτού του. Οι περισσότεροι άνθρωποι διαπραγματεύονται αυτή την πλευρά του εαυτού τους εκτός Ψυχανάλυσης έχοντας ένα ενδιαφέρον για την Τέχνη, την Κοινωνία, τα Σπορ και τις εν γένει ανθρώπινες δραστηριότητες που ενέχουν μια ασυνείδητη παράμετρο. Άλλοι, βιώνοντας την ύπαρξη άγχους, κατάθλιψης, παραληρηματικού ιδεασμού, ψυχαναγκαστικών εμμονών, ψυχοσωματικών προβλημάτων και άλλων συμπτωμάτων, ζητούν να τα ξεπεράσουν μέσα από την δική τους ανάλυση.

Διάρκεια της Ψυχανάλυσης

Ο Freud θεώρησε ότι η ανάλυση δεν μπορεί να έχει μέγιστο ή ελάχιστο όριο διάρκειας και ούτε επιτρέπεται να παρατείνεται πέραν του αναγκαίου. Οι ασθενείς του δεν αναλύονταν για μεγάλα χρονικά διαστήματα και οι αναλύσεις εκείνες θεωρούνται με τα σημερινά δεδομένα ως ατελείς. Μία ανάλυση διαρκούσε από μερικούς μήνες μέχρι το πολύ λίγα χρόνια. Σήμερα όλα τα ερευνητικά δεδομένα μας λένε ότι οι αναλύσεις είναι πολύ μεγαλύτερης διάρκειας. Βασικά δεν υπάρχει άλλος λόγος για μακροχρόνια προσωπική ανάλυση πέραν του να υπερκεραστούν οι νευρωσικές άμυνες ή οι δυσχερείς διαταραχές της δομής του ψυχισμού που παρουσιάζονται κατά την διάρκεια της. Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον Freud και τους κλασικούς ψυχαναλυτές, εφ’ όσον έχει επιτευχθεί η επίλυση του Οιδιποδείου Συμπλέγματος με όλη του την πολυπλοκότητα, η ανάλυση θεωρείται ότι έχει φτάσει σε αίσιο τέλος.

Αποδοχή της Ψυχανάλυσης

Η Ψυχανάλυση δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι μία δημοφιλής προσέγγιση των προβλημάτων του ανθρώπου, εφ’ όσον εξ ορισμού μιλάει για την δυσάρεστη (ή και την πολύ δυσάρεστη) πλευρά της ανθρώπινης φύσης. Συνεπώς, ο ψυχαναλυτής δεν θα εκπλαγεί ούτε θα φοβηθεί όταν κατηγορηθεί από τον ασθενή του ή, όταν υποτιμηθεί το έργο του προκειμένου να υποβιβαστεί η αξία των αληθινών μεν, δυσάρεστων δε ερμηνειών και συμπερασμάτων που βαθμιαία έρχονται στην επιφάνεια. Άλλες φορές πάλι ο/η αναλυτής θα πρέπει να περιμένει την εξιδανίκευση και τον υπερβολικό θαυμασμό όταν γίνεται ασυνείδητα απαραίτητος στην/στον ασθενή του ή όταν η/ο ασθενής του έχει μεγάλη δυσκολία να εκφράσει την επιθετικότητά της/του προς αυτόν.
Η συχνή αμφισβήτηση που συναντάμε προς την ψυχανάλυση είναι κάτι ασυνείδητο. Υπήρχε κατά την εποχή του Freud, υπάρχει σήμερα και πάντα θα υφίσταται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Όμως, η ψυχανάλυση ποτέ δεν θα πάψει να αποτελεί τη διαχρονική όαση στην βαθύτερη κατανόηση και αντιμετώπιση των ανθρωπίνων προβλημάτων.

Αποτελεσματικότητα της Ψυχανάλυσης

Η αποτελεσματικότητα της Ψυχανάλυσης για όσους υποβάλλονται στην αναλυτική διαδικασία είναι πράγματι μεγάλη υπό τον όρο ότι το «πλαίσιο» και οι θέσεις του Freud περί «ερμηνείας» και «μεταψυχολογίας» εφαρμόζονται σύμφωνα με το πνεύμα και το γράμμα του συγγραφικού του έργου και των μεταγενέστερων κλασικών ψυχαναλυτών. Οι προϋποθέσεις αυτές πολύ συχνά δεν εφαρμόζονται συστηματικά.

Ψυχαναλυτική Διαδικασία

Η Κλασική Ψυχανάλυση είναι μία διαδικασία, η οποία για έναν εξωτερικό παρατηρητή φαίνεται ως μία εξαιρετικά απλή υπόθεση. Βασικά συνίσταται στο να αφήνει ο ασθενής ελεύθερους τους συνειρμούς της σκέψης και των αισθημάτων του, ευρισκόμενος συνήθως σ’ ένα ντιβάνι με τον αναλυτή στο πλάι του, ο οποίος παρεμβαίνει λεκτικά από καιρού εις καιρόν. Η συχνότητα των ψυχαναλυτικών συνεδριών κυμαίνεται από 3 έως 6 εβδομαδιαίως, σε σταθερές ημέρες και ώρες διάρκειας 50 λεπτών.

Ψυχαναλυτικές Σχολές

Σήμερα – πέραν της Κλασικής Ψυχανάλυσης – ως Ψυχανάλυση ορίζεται μία σωρεία άλλων προσεγγίσεων. Υπ’ αυτήν την έννοια, η Θεωρητική και Κλινική τοποθέτηση ενός μεγάλου αριθμού αναγνωρισμένων «Ψυχαναλυτικών Σχολών» διαφέρουν διαμετρικά μεταξύ τους αν και πάντοτε γίνονται προσπάθειες για την προσέγγισή τους. Συχνά, το αποτέλεσμα είναι η αμοιβαία υποχώρηση των θέσεων των ποικίλων Ψυχαναλυτικών Σχολών για την επίτευξη ενός μέσου όρου κοινώς αποδεκτού. Όλες οι Ψυχαναλυτικές Σχολές βασίζονται σε επί μέρους τοποθετήσεις του Sigmund Freud πάνω σε διάφορα κλινικά, τεχνικά και θεωρητικά ζητήματα. Καμιά απ’ αυτές δεν ασχολείται με συστηματικό τρόπο με τη «μεταψυχολογία» του Freud, και ορισμένες την αποκλείουν. Κατά τη γνώμη των κλασικών ψυχαναλυτών, η μεταψυχολογία αποτελεί το δυσκολότερο αλλά κλινικά σημαντικότερο μέρος του έργου του Freud. Σήμερα, οι κυριότερες Ψυχαναλυτικές Σχολές είναι οι εξής:
«Ψυχανάλυση του Εγώ»
«Ψυχανάλυση του Εαυτού»
«Ψυχανάλυση των Ανθρωπίνων (Αντικειμενοτρόπων) Σχέσεων»
«Ψυχανάλυση των Ανεξαρτήτων Ψυχαναλυτών»
«Βρετανική Σχολή της Ψυχανάλυσης»
«Νευροψυχανάλυση»
«Γνωσιακή Ψυχανάλυση»
«Λακανική Ψυχανάλυση»
«Ψυχανάλυση της Ομάδας»
«Διαπροσωπική Ψυχανάλυση»
Νέες Ψυχαναλυτικές Σχολές δημιουργούνται σύμφωνα με τις κοινωνικές ανάγκες που αναφύονται με την πρόοδο του ανθρώπου.