«Κλασική Ψυχανάλυση και Bion» Διαφορές και ομοιότητες στο FREUD και BION

Β. Δημόπουλος

Περίληψη: Θα επιχειρήσω μία διαλεκτική σύγκριση, θέση-αντίθεση η οποία αφορά την τεχνική και θεωρία στο Freud και το Bion – πλέκοντας τες ταυτόχρονα εκεί που μου φαίνεται ότι μπορεί να γίνει. O Freud, ιδιαίτερα μέχρι το 1920, ασχολήθηκε περισσότερο με το δυναμικό ασυνείδητο, με την απώθηση, την άρση της κ.λπ. Μέσα απ’ αυτήν την οπτική, ήταν σκόπιμο θεραπευτικά-ερμηνευτικά να απευθυνθεί πρώτα στην άμυνα-αντίσταση, ώστε να αναδυθεί στη συνέχεια το δυναμικό ασυνείδητο με τα παράγωγά του, δηλαδή τα παράγωγα της ενόρμησης. Μιας και βρισκόμαστε στο μοντέλο της πρώτης τοπικής, η προσοχή είναι στραμμένη περισσότερο στην ενδυνάμωση του προσυνειδητού συστήματος. Πιστεύω πως αυτοί είναι και οι λόγοι που κάνουν τον Freud να χειρίζεται τη μεταβίβαση με έναν ιδιαίτερο τρόπο, αφήνοντάς την δηλαδή χωρίς ερμηνεία, διότι μόνο τότε θα αναπτυχθεί. Προτείνει να κάνουμε την ερμηνεία μεταβίβασης όταν αυτή γίνει αντίσταση. Επομένως, ερμηνεύει κατά περιόδους. Πιστεύω, όμως, πως ο Bion, πιο κοντά στην κλαϊνική γραμμή, παρακολουθεί βήμα-βήμα τις μεταβιβαστικές κινήσεις και κατηγορηματικά στοχεύοντας απευθείας στο ασυνείδητο παρακάμπτοντας κατά κάποιο τρόπο τις άμυνες. Αλλά, αν είναι έτσι τα πράγματα, τότε η άμεση παρέμβαση στο δυναμικό, αλλά και μη δυναμικό ασυνείδητο –ας μην ξεχνάμε ότι ο Bion ανέλυε ψυχωτικούς– τι συνέπειες μπορεί να έχει στην ψυχική οικονομία και στο σώμα; Αυτοί είναι μερικοί από τους προβληματισμούς, τους οποίους θα διερευνήσω μέσα από κλινικά παραδείγματα.