«Η ψυχοσωματική στην ψυχανάλυση»

Βασίλης Δημόπουλος

Περίληψη: Η ψυχοσωματική Σχολή του Παρισιού (IPSO), διαφοροποιείται από άλλες προσεγγίσεις οι οποίες αφορούν την κατανόηση της ψυχοσωματικής νόσου (Σχολή του Σικάγου: Alexander, Groddeck, κ.α.). Οι τελευταίες θεωρούν πως στο ψυχοσωματικό νόσημα, βρίσκουμε ένα ασυνείδητο νόημα, ενώ η IPSO το θεωρεί ως αποτέλεσμα αδυναμίας ψυχικοποίησης. Οι διεγέρσεις μ’ άλλα λόγια, οι οποίες ξεκινούν από το σώμα, βρίσκουν το δρόμο των αναπαραστάσεων και συναισθημάτων κλειστό και επομένως θα εκφορτιστούν μέσω συμπεριφοράς ή στο σώμα. Η εκφόρτιση στο σώμα, προκαλεί ιστολογική βλάβη (αυτή είναι και η διαφορά από άλλες σωματικές δυσλειτουργίες όπως η υστερία και η υποχονδρία), η οποία δεν έχει συμβολικό περιεχόμενο, είναι μία «τυφλή» νόσος. Γι’ αυτό και λέμε πως αυτά τα νοσήματα αφορούν την κλινική του «κενού», του «άδειου», του «λευκού». Στο ερώτημα αν πρόκειται για έλλειμμα ή άμυνα, η απάντηση είναι δύσκολη, αν και η άμυνα της καταστολής (όχι απώθηση) φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο. Αποτέλεσμα αυτής, αλλά και άλλων αμυνών (διάψευση, διχοτόμηση μεταξύ σώματος – ψυχής) έχουμε την κλινική εικόνα μίας χρηστικής, μηχανιστικής ζωής, δηλαδή ζωής προσανατολισμένης σε συμπεριφορές, απογυμνωμένες από το συναίσθημα και της αποκαλούμενης θεμελιώδους κατάθλιψης. Σ’ αυτές τις νοσολογικές οντότητες προτείνουμε τροποποίηση της αναλυτικής τεχνικής, με τον αναλυτή, να είναι πιο ενεργητικός και να προτείνει σκέψεις και συναισθήματα τα οποία υπολείπονται στον θεραπευόμενο.