Οικογενειακό σύστημα και μερικές ενορμήσεις

Νίκος Σιδέρης

Ως φαινόμενο και ως εννοιολογία, η οικογένεια συγκροτείται πέραν του αδιαφοροποίητου “σεξουαλισμού”, τουτέστιν της αναγωγής της σε παίγνια άποιας-ποσοτικής σεξουαλικής-λιβιδινικής “ενέργειας”. Η διάσταση και η έννοια της λίμπιντο ενυπάρχουν, αλλά δεν επαρκούν για την ανάλυση ούτε του οικογενειακού φαινομένου, ούτε της σχέσης σεξουαλικότητας και οικογένειας. Η σχέση σεξουαλικότητας και οικογένειας αναλύεται προσφορότερα μέσω της προσφυγής στις μερικές ενορμήσεις. Οι μερικές ενορμήσεις αντιπροσωπεύουν δομικές ποιότητες, φόρμες, λογικές και κώδικες που μορφοποιούν τη λίμπιντο και την εντάσσουν στην όλη σύνταξη του ψυχικού συστήματος. Οι μερικές ενορμήσεις είναι ο καθοριστικός τρόπος ύπαρξης της σεξουαλικής ορμής (Έρως). Οι σωματικότητες της οικογενειακής συμβίωσης συναρθρώνουν την κάλυψη αναγκών με φαντασιώσεις, ηδονές και οδύνες, ικανοποιήσεις και ματαιώσεις. Έτσι διαμορφώνεται η ιδιαιτερότητα κάθε οικογένειας ως οικονομία των απολαύσεων υπό την αιγίδα του θεσμικού, κοινού και προσωπικού λόγου. Η δια της αναπαράστασης και του λόγου ψυχικοποίηση των εμπειριών δεν εξαντλεί τη γκάμα των βιωμάτων: Το Πραγματικό είναι το σώμα. Πραγματικό, Φαντασιακό και Συμβολικό πλαισιώνουν την αισθητηριοκινητική εμπειρία και την ψυχική της μεταγραφή στους κώδικες των μερικών ενορμήσεων. Η οικογένεια δεν είναι ούτε ασεξουαλική οντότητα ούτε μονοκαλλιέργεια σεξουαλικότητας. Αντιπροσωπεύει απαρτιωμένο σύνολο αναπαραστάσεων, λόγων και πρακτικών, όπου η σε μεγάλο βαθμό εξωλεκτική ρύθμιση των μερικών ενορμήσεων εμπεριέχει συστατικά την “άρνηση δια της παρουσίας τού προς άρνησιν στοιχείου” (των αναπαραστάσων και λόγων περί των μερικών ενορμήσεων). Ανθρωπολογικές σταθερές, ιστορικές μεταβλητές και ψυχικά παίγνια συνδυάζονται ως ρυθμιστικό πλαίσιο της σεξουαλικότητας: Όπου υπάρχει κανονιστική ρύθμιση του ενορμητικού, υπάρχει και το φόντο της αποφατικά επισεσημασμένης παρουσίας και ο πειρασμός της παράβασης. Η οικογένεια επικαθορίζει και επικαθορίζεται και από τα πεπρωμένα της σεξουαλικότητας με τη διαμεσολάβηση του Άλλου.